Emekli Maaşlarına Dair TÜİK Verileri Emeklilerin Sosyal Harcamalarındaki Düşüşü Ortaya Koydu
2023 yılına ait Sosyal Koruma İstatistikleri, emeklilerin devlet harcamalarındaki payının son beş yılda düştüğünü gösterdi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, emeklilere yapılan sosyal koruma harcamalarının GSYH içindeki payı 2019'daki yüzde 6,1'den 2022'de yüzde 3,8'e geriledi. 2023'te EYT ödemeleri ile bu oran yüzde 4,4 oldu. Ancak, emekli maaşları asgari ücrete oranla geride kaldı ve Türkiye, emekliler için en az sosyal harcama yapan ülkelerden biri konumunda.
2023 yılına ait veriler, Türkiye'deki emekli maaşları konusunda önemli değişimlere işaret ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Sosyal Koruma İstatistikleri, emekli/yaşlı ödemelerinin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) içindeki payının zamanla azaldığını ortaya koydu. Özellikle EYT düzenlemesine rağmen bu durum dikkat çekici bir gerileme gösteriyor.
Emeklilerin GSYH'deki payı son yıllarda düşüş gösterdi
TÜİK'in açıkladığı verilere göre, emekli/yaşlı ödemelerinin GSYH'ye oranı 2008'de yüzde 5,8 iken, 2022'de bu oran yüzde 3,8'e düştü. 2023'te ise EYT ödemeleri ile birlikte bu oran küçük bir artış göstererek yüzde 4,4 seviyesine ulaştı. Bu gerileme, emekli maaşlarının asgari ücrete olan oranıyla da alakalı bir durum ortaya koyuyor.
Asgari ücretle emekli maaşları arasındaki oran dikkat çekiyor
2024 yılı itibarıyla asgari ücrete herhangi bir zam yapılmaması öngörülürken, emekli maaşlarının asgari ücrete oranı da gerilemeye devam ediyor. Örneğin, 2001’de en düşük emekli maaşının asgari ücrete oranı 1,51’ken, 2024 yılının ikinci yarısında bu oran yalnızca 0,74 olarak tahmin ediliyor. Bu durum, emeklilerin ekonomik gücünün azaldığını gösteriyor.
DİSK, emeklilerin yük olarak görülmesine karşı verilerle yanıt verdi
DİSK, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda, emeklilere yönelik harcamaların GSYH içindeki payının son beş yılda hızla düştüğünü vurguladı. 2019'da emeklilere yapılan sosyal koruma harcamaları GSYH'nin yüzde 6,1'ini oluştururken, bu oran 2022'de yüzde 3,8'e geriledi. DİSK, EYT'nin emekliler üzerindeki mali yük iddialarının da gerçek dışı olduğunu belirtti.
Türkiye, emekliler için en az sosyal harcama yapan ülkelerden biri
DİSK-AR'ın ILO verilerine dayanan araştırmasına göre, Türkiye, emekliler için dünyada en az sosyal harcama yapan ülkeler arasında yer alıyor. ILO, bu oranı yüzde 4,3 olarak belirtirken, TÜİK de benzer bir oranı (%4,4) doğruladı. Bu durum, Türkiye'deki sosyal koruma sisteminin emekliler üzerindeki etkisini de sorgulatıyor.
